عایق XPS چیست؟
عایق XPS، مخفف پلیاستایرن اکسترود شده است، که برای مقاومت حرارتی بالا و مزایای فراوان در ساخت و ساز شناخته شده است. این صفحات عایق به دلیل فرآیند اکسترود دقیق و ساختار سلول بستهای که دارند در برابر فشار و رطوبت مقاوم هستند. این ویژگیها XPS را برای طیف گستردهای از کاربردهای ساختمانی مناسب ساخته است.
عایق XPS یا پلی استایرن اکسترود شده که به عنوان عایق فوم سخت شناخته میشود داری بیشترین R-Value در مقایسه با سایر عایق ها مانند پلی اورتان و فتولیک و ... میباشند ، فوم عایق XPS میتواند بر روی سقفها و یا کف طبقات و یا دیوارهای ساختمان نصب شود، با آمادهسازی سطح و قرار دادن صفحات با درزهای پر شده و اطمینان از پوشش کامل و آببندی صحیح. این عایق اغلب به دو صورت معمولی که در این حالت XPS زیر لایه ضد آب قرار میگیرد و یا سیستمهای سقف معکوس یا به عنوان لایه عایق حرارتی بالای لایه ضد آب استفاده میشود. در مورد کفپوشها جهت نصب در کف طبقات ، میتوان آن بر روی بتن یا اجرا کرد، و پس از ان پوشاندن لایه اغلب با لایهای از ملات.
R-Value چیست ؟
به زبان ساده مقدار R به ما میگوید یک ماده عایق با ضخامت خاص چه مقدار می تواند در مقابل جریان حرارت (انتقال گرما از یک سمت به سمت دیگر) مقاومت از خود نشان بدهد پس هرچقدر مقدار R بیشتر باشد در واقع آن عایق مقاومت بیشتری در برابر انتقال حرارت یا سرما دارد
به عنوان مثال دو نمونه عایق A و B با ضخامت یکسان را در نظر بگیرید اگر مقدار R برای نمونه A برابر با 10 باشد و برای نمونه B برابر با 5 به این معنی است که عایق A مقاومت حرارتی بیشتر نسبت به نمونه B دارد .
به عنوان مثال برای دما های زیر صفر R-Value بالای 4 پیشنهاد میگردد
R-Value عایق فوم XPS چقدر است؟
پلی استایرن اکسترود شده (عایق XPS) در دماهای سرد بسیار عالی جواب میدهد . R-value اسمی فوم اکس پی اس 5 در هر اینچ مربع میباشد.
دلایل استفاده از فوم XPS :
با توجه به مبحث 19 مقررات ملی ساختمان که یکی از مباحث 22 گانه مقررات ملی ساختمان است که توسط وزارت راه و مسکن و شهرسازی تدوین شده است و این مبحث اختصاصاً به کنترل حرارت در ساختمان می پردازد انجام عایق کاری حرارتی جزئی از الزامات اجرا میباشد. در این راستا انجام عایق های حرارتی از سال 1400 با تصمیم دولت و تصویت نامه هیئت وزیران به شماره 93876/ت57926 در تاریخ 24/8/1400 و نامه وزارت راه مسکن و شهرسازی به شماره 420/17620 در تاریخ 10/2/1402 در خصوص اجبار اجرایی شدن مبحث 19 مقررات ملی ساختمان توسط مهندسین و ارگان های مربوطه نوشته شده است و در این مصوبات به شهرداری ها تکلیف شده در صورت عدم رعایت مبحث 19 در ساختمانها به آن (ساختمانها) پایان کار داده نشود. در مبحث 19 ویرایش 1402 برای تمام ساختمان ها رعایت عایق حرارتی ساختمان در رده انرژی EC الزام شده است .
مزایا و ویژگیها عایق XPS:
- جذب آب در بلندمدت در حد کم.
- مقاومت فشاری بالا در طولانیمدت.
- در صورت نیاز، استفاده مجدد از صفحات، بسته به سیستم نصب اولیه امکانپذیر است.
- حمل و نقل آسان و ایمن؛ وزن سبک، بدون آسیب به پوست، بدون ایجاد گرد و غبار و حفظ سلامت فیزیکی.
- دوام برابر با عمر مفید ساختمان که در آن نصب میشود.
- قابلیت نصب روی لایههای ضد آب، و حفاظت آن در برابر آسیبهای مکانیکی و شوکهای حرارتی، مطابق با مفهوم سقف معکوس
- انتقال حرارت به شدت پایین
- کاهش هزینه مصالح ساختمانی با توجه به الزام رعایت مبحث19
طراحان محترم جهت محاسبه ضخامت لازم برای XPS مورد نیاز در عایق بندی از فرمول ارائه شده میتوان استفاده نمود
ضریب انتقال حرارت آن مصالح / ضخامت دیوار بر حسب متر = فرمول مقاومت حرارتی
در این فرمول میبایست ضخامت دیوار یا سقف مورد نظر را تقسیم به جمع کلیه ضرایب انتقال حرارت تمام پارامتر های تشکی دهنده در سقف ، کف و یا دیوار ها نمود تا مقاومت حرارتی سطح مورد نظر مطابق با استاندارد EC بدست بیاید
مراحل نصب روی بام :
- آمادهسازی سطح: اطمینان حاصل کنید که سطح کار صاف باشد. در صورتی که نیاز به استر کشی و شیب بندی هست قبل از اجرای عایق سطح کار را تسطیح سازی کنید و از یک لایه شن و یا ملات برای تراز کردن استفاده کنید .
- نصب عایق ضد آب: در صورت قرار گرفتن XPS زیر لایه ضد آب، مطمئن شوید که نصب و تست صحیح انجام شده است بدین صورت که سطح زیر کاملا یکدست و عایق ها لب به لب نصب شده باشد . در سیستمهای سقف معکوس، XPS بالای لایه ضد آب قرار میگیرد ( پس از قیر پاشی و یا ایزوگام عایق ها نصب میگردد)
- قرار دادن صفحات: صفحات عایق XPS را به صورت درزهای کنار هم و متراکم قرار دهید تا یک سطح عایق پیوسته ساخته شود.
- پایاندهی : درروش معمولی عایق XPS زیر لایه رطوبتی است (منظور لایه ایزوگام یا قیر) پس از نصب یه لایه از پلاستیک نازک یا گونی رولی روی آن پهن کنید ، سطح بعدی پوکه ساختمانی است و سپس بر روی آن یک لایه ملات در حدود حداقل 4 سانتیمتر بکشید و سپس لایه عایق رطوبتی را اجرا نمایید پس از ان بر روی لایه رطوبتی لایه نهایی که میتواند سنگ و یا موزائیک باشد قرار میگیرد.
- در روش سقفهای معکوس، XPS روی لایه رطوبتی نصب میگردد ، بدین صورت که عایق های XPS را بر روی ایزوگام و یا لایه قیر پاشی شده نصب نموده سپس لایه ای از پلاستیک نازک و یا گونی رولی و سپس با پوکه ساختمانی میپوشانیم پس از آن یک لایه ملات در حدود حداقل 4 سانتیمتر بر روی سطح اجرا نموده و در صورت نیاز پوشش هایی مانند موزاییک یا سنگ فرش برای لایه نهایی .

عکس فوق نحوه اجرا سقف معکوس (لایه اول عایق رطوبتی ایزوگام یا قیر ، لایه دوم XPS ، لایه سوم گونی یا پلاستیک مستحکم ، لایه چهارم پوکه ، در نهایت آستر سیمانی و اجرای لایه نهایی مانند موزائیک)
در حالت نصب معمولی عایق ایزوگام بر روی لایه سیمانی که روی پوکه کشیده شده است نصب میگردد .


مراحل نصب کف طبقات :
- آمادهسازی سطح: زیرسازی را تمیز و تراز کنید. اگر زیر یک طبقه قرار دارد، سطح زمین را فشرده کنید.
- نصب لایه مقاوم در برابر بخار: در صورت نیاز، یک لایه ضد بخار قبل از قرار دادن XPS نصب کنید ، این لایه میتواند یک لایه پلاستیک در زیر XPS باشد که از نفوذ رطوبت به عایق جلوگیری میکند و طول عمر عایق را بیشتر میکند.
- قرار دادن صفحات XPS: صفحات را با درزهای در هم و محکم قرار دهید، و از تراز بودن آنها اطمینان حاصل کنید.
- اضافه کردن لایه محافظ: یک ملات (با حداقل ۴۰ میلیمتر ضخامت) اجرا کنید تا سطحی با استحکام جهت محافظت از عایق ایجاد شود.
- بر روی این لایه میتوانید لوله کشی ها را انجام نمایید
- نصب کفپوش: در پایان، مواد کفپوش موردنظر خود مانند کاشی، سرامیک و ... را بر روی لایه ملات نصب کنید.



روش نصب عایق XP برای دیوار ها :
- آمادهسازی سطح
قبل از نصب، سطح مورد نظر باید تمیز و بدون ذرات گرد و غبار باشد. در صورت نیاز، سطحهای ناهموار را با رنگ یا چسب، صاف و سازگار کنید.
- اندازهگیری و برش
حوزه مورد نظر را با متر اندازهگیری کنید و سپس با کاتر برشهای لازم را در ابعاد مناسب انجام دهید.
- برش در فضاهای باز
اگر پروژه شامل نصب اطراف پنجرهها یا درها است، با دقت صفحات را برش داده و در جای مناسب قرار دهید تا درزهای محکم و عایقبندی خوبی ایجاد شود.
- استفاده از چسب
چسب را به پشت صفحات XPS بزنید و اطمینان حاصل کنید که پوشش یکنواخت است تا اتصال قویتری برقرار شود. (چسب مناسب برای این کار فوم های عایق و یا چسب های بر پایه پلی وینیل میباشد)
- نصب صفحات XPS
صفحات را محکم بر سطح آماده شده فشار دهید و مطمئن شوید که کاملاً همراستا و فشرده در کنار هم قرار دارند. بر روی درزها تمرکز کنید تا هیچ شکافی باقی نماند و کارایی حرارتی حفظ شود.
- پوششدهی نهایی
پس از نصب کامل، از مواد نهایی مناسب مثل رابیس کاری و گچ کاری یا نمای خارجی برای محافظت از عایق استفاده کنید و پروژه را کامل کنید.

عایق